In 1860 werd Nederland ingedeeld in zeven militaire afdelingen, waaronder de 4e Militaire Afdeling voor Noord-Holland en Utrecht te Haarlem (ingesteld bij Koninklijk Besluit van 25 februari 1860 nr. 60). In 1867 werd het aantal Militaire Afdelingen vanwege bezuingingen teruggebracht naar vier afdelingen. De 4e Militaire Afdeling voor Noord-Holland en Utrecht werd toen bij Koninklijk Besluit van 10 april 1867 nr. 54 opgeheven. Er kwam een 1e Militaire Afdeling voor Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht te Den Haag.