De oudste vermelding van de naam Berkenrode dateert uit 1284. Op Sint Nicolaasavond van dat jaar droeg graaf Floris V een stuk grond genaamd Berckenrode over aan Jan Aleidszn. van Haarlem. Dit stuk grond maakte toen nog deel uit van de heerlijkheid Heemstede. Een heerlijkheid is een rechtsgebied dat door de graaf in leen gegeven is aan een vazal, de leenman of ambachtsheer genoemd. De ambachtsheer had in zijn gebied het recht om de schout, schepenen en secretaris te benoemen. Ook mocht hij in zijn gebied de 'lage rechtspraak' uitoefenen, dat wil zeggen alle boeteplichtige zaken. De zoon van Jan Aleidszoon, Arent, ging zich naar zijn grondbezit Arent van Berckenrode noemen, welke naam hij aan zijn nageslacht heeft doorgegeven. Tot aan de Reformatie waren leden van de familie Berckenrode te vinden in het stadsbestuur van Haarlem, in welke plaats zij ook woonden. In 1466 wist Gerrit van Berckenrode, de toenmalige eigenaar van het grondgebied, ook de heerlijke rechten over dit gebied te kopen van de toen in geldnood verkerende ambachtsheer van Heemstede. Vanaf dat moment kreeg Berkenrode dus een eigen bestuur in de vorm van de ambachtsheer en de door hem aangestelde schout en drie schepenen. De begrenzing van het gebied werd gevormd door de Gasthuislaan (nu Zandvoortselaan) in het noorden, de Houtvaart in het westen, de Jan Lottelaan in het zuiden en in het oosten 'drie roeden de wildernis in bezijden de Herenweg'. Vanaf 1657 vormde de in dat jaar gegraven Leidse Trekvaart de westgrens van de heerlijkheid. In 1690 werd de heerlijkheid verkocht en kende in de daarop volgende eeuw diverse eigenaren. In 1797 werden grondgebied en heerlijke rechten gescheiden, toen Jan Pieter van Wickevoort Crommelin het landgoed zonder de heerlijke rechten kocht. In 1809 wist hij de heerlijke rechten alsnog te verwerven en was de stichter van een nieuwe dynastie ambachtsheren van Berkenrode, die ook na de opheffing van de heerlijke rechten de titel bleef voeren, tot ver in de 20e eeuw.