Het Grutters- of Gortersgilde bestond al in de 17e eeuw. Er is een gedrukte keur op het gilde van 5 augustus 1670, terwijl publicaties van Burgemeesters tegen de invoer van gruttenmeel bekend zijn vanaf 1666. Op genoemde keur verscheen een ampliatie op 31 augustus 1679; hij is vernieuwd op 8 september 1703, toen het aantal vinders vastgesteld is op drie. Een nieuwe 'Ordonnantie van het Gruttersgild binnen de stad Haerlem' werd vastgesteld op 30 april 1750 (K en O, II, 139), waarbij het aantal vinders tot vier werd uitgebreid, en is aangevuld op 27 december 1752 (K en O II, 143). Een alteratie van het 16e artikel van de keur is vastgesteld op 17 augustus 1756 (Verv. K en O, II, 10). Na 1798: Provisionele Commissarissen van het ontbonden Grutters- of Gortersgilde. Het archief is op 30 mei 1805 overgeleverd aan de Commissarissen over de neringen en handteringen. De gilden waren verenigingen van ambachtslieden van eenzelfde ambacht, aanvankelijk bedoeld ter onderhouding van hun altaar, later meer voor hun gemeenschappelijke belangen. De oudste gilden hadden een altaar in de Grote of Sint Bavokerk, waar missen ter nagedachtenis aan de overleden leden werden gelezen. Om tot een gilde toegelaten te worden was doorgaans een gildeproef vereist alsook entreegeld. Veel gilden onderhielden een eigen bos ten behoeve van hun arme of zieke leden of tot het doen van uitkeringen bij sterfgevallen. Knechtsgilden zijn doorgaans alleen met dat doel opgericht. De gilden zijn in 1798 ontbonden, maar tot 1805 bestuurd door Commissarissen voor de ontbonden gilden, gewoonlijk de vroegere deken en vinders van het gilde.