De Historische Vereniging Holland is in 1974 ontstaan na een fusie tussen de Historische Vereniging Zuid-Holland (ook wel bekend onder de naam Vereniging Vigilate) en de Stichting Contactcentrum voor regionale en plaatselijke geschiedenis in Noord- en Zuid-Holland. Formeel is de vereniging gevestigd te Dordrecht. De Historische Vereniging Holland zet zich in om de belangstelling voor en de beoefening van de Noord- en Zuid-Hollandse geschiedenis, in het bijzonder in haar regionale en lokale aspecten, onder een breed publiek te bevorderen. De vereniging geeft het regionaal-historisch tijdschrift 'Holland' uit. Daarnaast werd de boekenserie 'Hollandse Studiën' uitgegeven, een samenwerking tussen de Historische Vereniging Holland en Uitgeverij Verloren. Deze serie bevatte monografieën over onderwerpen uit de geschiedenis van (Noord- en Zuid-) Holland. De serie is stopgezet in 2008. Hert bestuur van de Historische Vereniging Holland bestond uit tenminste zeven leden. Alle bestuursleden werden benoemd voor een termijn van vier jaar en na herbenoeming voor nogmaals een termijn van vier jaar. In het bestuur zijn archiefdiensten, musea en universiteiten altijd ruim vertegenwoordigd geweest. Door de Culturele Raden in Noord- en Zuid-Holland werd een adviseur afgevaardigd naar het bestuur. Bij de oprichting had de Historische Vereniging Holland circa 1500 leden, waarvan twee derde via de Zuid-Hollandse vereniging en een derde via de Stichting Contactcentrum. In de jaren daarna bleef het ledental stijgen. Vanaf 1982 daalde het aantal leden tot circa 1200 leden in 1990. De oprichting van historische verenigingen in kleinere gemeenten was mogelijk de oorzaak van de daling. Leden gaven de voorkeur aan het lidmaatschap van een vereniging in hun eigen woonplaats boven dat van een regionaal en provinciaal georiënteerde vereniging zoals Holland.