In de wet van 22 december 1828, Staatsblad 73, werd de rechterlijke indeling van de provincie Holland vastgesteld. Het vijfde kanton van het tweede arrondissement bestond uit de gemeenten Oost- en Westzaandam, Koog aan de Zaan, Wormerveer, Zaandijk en Oostzaan alsmede Westzaan en Knollendam. De wet trad pas op 1 oktober 1838 in werking. In 1842 was er een wijziging, dezelfde gemeenten maakten nu deel uit van het derde kanton van het vierde arrondissement in Noord-Holland. Op 15 mei 1877 traden de wetten van 9 april 1877, Staatsbladen 74-78, in werking. Binnen het arrondissement Haarlem was Zaandam nu het tweede kanton. Tot het rechtsgebied van het kanton Zaandam behoorden de gemeenten Zaandam, Westzaan, Assendelft, Wormerveer, Krommenie, Zaandijk, Koog aan de Zaan en Oostzaan. Bij de wet van 17 november 1934, Staatsblad 604, werd onder andere het rechtsgebied van het Kantongerecht Zaandam vastgesteld. Het rechtsgebied van het Kantongerecht Zaandam strekte zich uit over de gemeenten: Zaandam, Westzaan, Assendelft, Wormerveer, Krommenie, Zaandijk, Koog aan de Zaan, Oostzaan, Purmerend, Kwadijk, Jisp, Wormer en Wijde Wormer. Op 1 februari 1952 werden de wet van 10 augustus 1951, Staatsblad 347 en het besluit van 24 oktober 1951, Staatsblad 462 van kracht. Het gevolg van deze wet was dat het rechtsgebied van het kanton Zaandam in omvang werd verkleind. De gemeenten Purmerend en Wijde Wormer werden bij het kanton Alkmaar gevoegd; de gemeente Kwadijk bij het kanton Hoorn. De gemeenten Assendelft, Jisp, Koog aan de Zaan, Krommenie, Oostzaan, Westzaan, Wormer, Wormerveer, Zaandam en Zaandijk bleven onder het kanton Zaandam ressorteren.