De Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne is op 18 juli 1885 opgericht. In 1950 kreeg de vereniging het predikaat Koninklijk. Volgens de eerste statuten uit 1885 had de vereniging ten doel de lust tot roeien en zeilen aan te kweken bij jongelieden uit de beschaafde stand. In de gewijzigde statuten uit 1896 werd de tekst 'bij jongelieden uit de beschaafde stand' veranderd in 'in het algemeen'. Volgens de statuten uit 1929 had de vereniging ten doel de roei- en zeilsport aan te moedigen en haar leden in de gelegenheid te stellen deze te beoefenen. Van 1898-1908 was de vereniging gevestigd in het drijvende schuitenhuis gelegen bij de spoorbrug aan de Friese Varkenmarkt te Haarlem. Het drijvende schuitenhuis werd in 1909 verruild voor het eerste vaste clubgebouw eveneens op de Friese Varkenmarkt aan het Noorder Buiten Spaarne. In 1927 verhuisde de vereniging naar het Zuider Buiten Spaarne, op 26 februari 1927 werd namelijk het nieuwe clubgebouw aan het Marisplein in Heemstede in gebruik genomen. Om lid te worden van de vereniging moest men aanvankelijk 16 jaar of ouder zijn. Vanaf 1916 mochten ook vrouwen lid worden van de vereniging. In de geschiedenis van de vereniging zijn bijna elk jaar Onderlinge Wedstrijden gehouden, afgesloten met een feest en diner. In de loop van de jaren is het programma uitgebreid, onder andere door de invoering van snelroeien voor dames en nummers voor veteranen en beginnelingen. Naast de Onderlinge Wedstrijden zijn de schoolwedstrijden belangrijke jaarlijks terugkerende evenementen. De eerste editie is gehouden in 1943. Vanaf 1948 hebben ze ieder jaar plaats gehad. Pas in 1969 werd een aanvang gemaakt met het jeugdroeien. Het veteranenroeien kende evenmin een lange traditie. Wel heeft de vereniging een belangrijke rol gespeeld bij de organisatie van de eerste veteranenwedstrijden in Nederland en hebben in de historie van de vereniging veel Spaarne-veteranen meegedaan aan nationale- en internationale wedstrijden.