De Kweekschool voor Onderwijzers werd in 1796 opgericht door het Departement Haarlem van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen om jongens van 12 tot 18 jaar tot onderwijzer op te leiden. Aanvankelijk kreeg de school voldoende leerlingen, maar toen in 1816 alhier een Rijkskweekschool voor Onderwijzers werd gevestigd, liep de belangstelling voor de Nutskweekschool sterk terug, zodat deze laatste in 1821 moest worden opgeheven. De Departementsschool werd in 1801 opgericht door het Departement Haarlem van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen als lagere school voor kinderen van 6 jaar en ouder. Er werd lesgegeven in spellen, lezen, schrijven, cijferen, de eerste beginselen van de meetkunde en algebra, Nederduitse taal, aardrijkskunde, algemene - en vaderlandse geschiedenis, terwijl aan alles zoveel mogelijk een 'zedelijke strekking' gegeven moest worden. De leerlingen van de Nutskweekschool kregen de gelegenheid om zich op de Departementsschool te oefenen in het lesgeven. Beide scholen stonden vanaf 1810 onder dezelfde directeur. Na een aanvankelijk stijgend aantal leerlingen brak rond 1840 een moeilijke tijd aan voor de school. In 1846 was het aantal leerlingen gedaald tot 26, in 1848 zelfs tot 15. Toch wilde men de school niet opheffen. Men ging over tot verlaging van het schoolgeld, in de hoop zo meer leerlingen aan te trekken. Tevergeefs, de school was niet te handhaven. In 1857 droeg het Departement de school over aan de hoofdonderwijzer, J. Wolff, maar een jaar later moest deze de school definitief sluiten. De archieven van de Departementsschool en de Nutskweekschool voor Onderwijzers zijn niet te scheiden. Beide scholen werden door dezelfde commissie beheerd, en de notulen werden in hetzelfde register ingeschreven.