Vóór het functioneren van de Stadsbibliotheek in Haarlem was het op 3 mei 1861 opgerichte Leesmuseum een particuliere instelling waar boeken konden worden geleend of ter plaatse worden gelezen. De doelstelling van het Leesmuseum was het geven van gelegenheid aan leden tot het lezen van de voornaamste binnen- en buitenlandse tijdschriften, brochures en grotere boeken. In 1914 werd het Leesmuseum opgeheven.