De Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel is de oudste organisatie in Nederland op economisch gebied en heeft in de loop van de tijd diverse naamswijzigingen ondergaan. De maatschappij werd in 1777 opgericht als Oeconomische Tak van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen. Achtereenvolgens van 1795-1807 Nationale Nederlandsche Huishoudelijke Maatschappij, van 1807-1815 Hollandsche Huishoudelijke Maatschappij, van 1815-1836 Nederlandsche Huishoudelijke Maatschappij, van 1836-1903 Nederlandsche Maatschappij ter Bevordering van Nijverheid, van 1903-1920 Maatschappij van Nijverheid en tenslotte sinds 1920 Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel. De aanleiding tot de oprichting in 1777 was de behoefte om de bijzonder ongunstige toestand van de Republiek te verbeteren door praktische maatregelen, die nieuwe economische ontwikkelingen zouden kunnen stimuleren. De doelstelling was vergroting van de algemene welvaart door de verbreiding van praktische kennis. Hierbij richtte men zich vooral op de twee belangrijkste sectoren van het economisch leven in die tijd, de nijverheid en de landbouw. De Maatschappij had een veelzijdig takenpakket. In de beginperiode had men de gezamenlijke bronnen van bestaan op het oog, zoals handel, nijverheid, scheepvaart, visserij, landbouw en kunst(nijverheid). Naderhand kwam het accent meer te liggen op sociaal-economische onderwerpen, met nog steeds handel en nijverheid als belangrijkste onderwerpen, maar ook sociale wetgeving, onderwijs en verkeer behoorden daartoe. De Maatschappij hield zich dus bezig met verschillende taken: het uitschrijven van prijsvragen was de meest in het oog springende in de 18e en 19e eeuw. Een nieuw middel om de nijverheid te bevorderen was het houden van tentoonstellingen. Het oprichten en instandhouden van musea, scholen en andere instellingen maakte ook deel uit van het takenpakket. Daarnaast hield de Maatschappij zich bezig met de belangenbehartiging van het bedrijfsleven.