Bij Koninklijk Besluit van 5 februari 1860 werd besloten tot oprichting van de Rijkskweekscholen te Haarlem, Groningen en 's-Hertogenbosch. Op 6 januari 1862 begonnen de lessen in een gebouw op de Krocht. Vlak daarna verhuisde de school naar een huis op de Koudenhorn aan het Spaarne. Spoedig na de opening van de Rijkskweekschool ontstond de behoefte aan een lagere school, die wat de methode van werken betreft, kon worden aangepast aan wat op de kweekschool werd onderwezen en waar de kwekelingen hun praktische vorming zouden kunnen krijgen. Daarom werd op 17 augustus 1862 besloten dat de Openbare Tussenschool zou worden overgedragen aan het Rijk. Deze inrichting kreeg bij de overdracht de naam Rijksleerschool. In september 1915 werden de gebouwen voor kweek- en leerschool aan de Leidsevaart betrokken. Op 1 mei 1923 werden in verband met de opheffing van de rijksnormaallessen te Haarlem en te Velsen de leerlingen van beide opleidingen op de kweekschool te Haarlem geplaatst. Na de invoering van de Wet op het Voortgezet Onderwijs van 1963, die in 1968 in werking trad en bekend was als Mammoetwet, werd de naam gewijzigd in Rijks Pedagogische Academie. Eind jaren 60 ontstond onder invloed van de democratiseringsbeweging onder de leerlingen de Academieraad en het overleg in de vaksecties. Eind jaren 70 ging het leerlingenaantal snel achteruit. De school in Haarlem bleef echter voortbestaan en samen met de Kennemer Streekschool (KLOS) werd de integratie van de opleidingen voor onderwijzers en kleuterleidsters aangepakt. In 1980 werd de KLOS in het gebouw van de Rijks Pedagogische Academie gehuisvest. De Wet op het Voortgezet Onderwijs werd in 1982 gewijzigd met als gevolg dat de opleidingen tot onderwijzer en kleuterleidster werden samengevoegd tot opleidingscholen voor leraren basisonderwijs, de pabo's. Op 31 januari 1983 kwamen de Rijks Pedagogische Academie en de KLOS onder een intergemeentelijk bestuur.