Dr. Jan Willem Gunning (1862-1923) werd in 1897 benoemd tot "director van het zendelinghuis" van de NZG te Rotterdam. In Nederland was hij de initiator van de eenheidsbeweging in de zending die leidde tot zijn benoeming als director van de UZV en de vorming van de Samenwerkende Zendingscorporaties (zie Inleiding deelarchief SZC). Daarnaast bracht hij de opleiding der zendelingen op hoger peil. In Indië, waarheen hij twee grote inspectiereizen maakte (1900-1901 en 1916-1918), bevorderde hij de coördinatie van het zendingswerk door de instelling van Conferenties van Zendelingen op elk zendingsterrein en van het Zendingsconsulaat (zie Inleiding Ged. Archief Zendingsconsulaat).Tegenover regering en bedrijfsleven poneerde hij de zending als een zaak van nationale betekenis; hij is daarom en om zijn lidmaatschap van het "continuation committee" van de Conferentie van Edinburgh wel getypeerd als de "minister van buitenlandse zaken" van de zending. De overheid erkende de betekenis van de zending door Gunning te betrekken bij de reorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederlands-Indië; in zijn tijd kwam de stroom van subsidies voor de arbeid van de zending op het terrein van onderwijs en ziekenzorg op gang; in zijn tijd ook begonnen de grote overgangen naar het Christendom op enkele zendingsterreinen van de SZC. Beide ontwikkelingen waren overigens niet de specifieke verdienste van Gunning alleen; hij had hierin de tijd mee. Vanuit ideologisch gezichtspunt werd de periode-Gunning gekenmerkt door de grote invloed van de ethische theologie op de zending en haar werkwijze overzee, en op de inschakeling van de zending in de "ethische" politiek van de koloniale overheid. Gunning publiceerde een groot aantal artikelen en brochures over de zending; in de zendingsarchieven bevinden zich vele memoranda en nota's van zijn hand.