Houtrijk en Polanen is de oorspronkelijke naam voor Halfweg. Deze plattelandsgemeenschap lag halverwege Amsterdam en Haarlem, begrensd door het Houtrak (een inham in het IJ) in het noorden en Spieringmeer in het zuiden. De grens tussen Houtrak en Polanen werd gevormd door de Zwetsloot. In Houtrijk onderscheidde men Noord- en Zuid-Houtrijk; Zuid-Houtrijk was verlaten land, doordat het praktisch open lag voor overstromingen. Noord-Houtrijk werd wel bewoond; hier stonden huizen langs de Houtrakkerweg. Ook werden aan de zuidzijde van de Spaarndammerdijk woningen aangetroffen. Tot Houtrijk behoorde tot 1817 het zuidelijke deel van het eiland Ruigoord in het Houtrak; na dat jaar behoort het eiland in zijn geheel bij deze gemeente. Ruigoord was omringd door water; Houtrijk en Polanen werd er aan beide zijden door begrensd. Houtrijk en Polanen hebben tot 1795 deel van het schoutambt Sloten uitgemaakt. Onder Sloten werd van oudsher Sloten, Sloterdijk, Osdorp, de Vrije Geer, Raasdorp en Houtrijk en Polanen begrepen. Het ambacht was sedert begin 16e eeuw, tezamen met Amstelveen, eigendom van de stad Amsterdam. Sindsdien vormde het één van Amsterdams stadsheerlijkheden. Amsterdam had al geruime tijd zijn oog laten vallen op dit gebied. Dit had in 1529 uiteindelijk geresulteerd in een transactie. Tot 1851 zou Houtrijk en Polanen in het bezit van Amsterdam blijven.