Overzicht relaties

Remonstrants Gereformeerde Gemeente te Haarlem

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
ca. 1640
Plaatsen
Haarlem
Geschiedenis

Het is niet bekend wanneer de Remonstrants Gereformeerde Gemeente te Haarlem is opgericht. In ieder geval waren hier vanaf 1621 Remonstrantse predikanten actief, zoals Herman Montanus, Bernardus Dwinglo en Johannes Rodinger alias Rodingerus. Aanvankelijk werden de Remonstranten in Haarlem streng vervolgd. Verschillende malen werden bijeenkomsten door de schout overvallen, waarbij het de predikanten meestal wel lukte om bijtijds te vluchten. Na verloop van tijd nam de vervolging in heftigheid af. De eerste bijeenkomsten zullen hebben plaatsgevonden bij leden die hun huis daarvoor ter beschikking stelden. In 1640 kocht Jan van der Sluys, wonende te Amsterdam, voor 6400 Carolusguldens een 'huizing, erf en mouterij' gelegen tussen de Helmbrekers- en de Burggravinnesteeg, later aangeduid als Helmbrekerssteeg 10. In een aparte akte verklaarde de koper het pand gekocht te hebben in opdracht van en ten behoeve van 'de Remonstrantse Gemeente binnen Haarlem'. Dit werd geheim gehouden voor de overheid, omdat het de Remonstranten verboden was om kerkgebouwen te hebben. De mouterij werd tot kerk ingericht en op 23 december 1640 werd de eerste predicatie gehouden. De kerk telde 220 zitplaatsen, dit was ruim bemeten voor het aantal leden. Het ledental bedroeg in 1670 95 en zal in de jaren daarop rond de honderd gelegen hebben. In 1810 was het tot 30 gedaald, daarna steeg het weer geleidelijk. In 1958 bedroeg het aantal 1060. Tegen 1885 was de kerk zo bouwvallig geworden dat reparatie te duur zou zijn. Besloten werd het gebouw te verkopen en elders een nieuwe kerk te bouwen. Op Hemelvaartsdag in 1887 werd de laatste dienst in de kerk gehouden. Op een publieke veiling werd het gebouw verkocht. Later werd het afgebroken. In 1886 werd een terrein op de hoek Wilhelminastraat/Prins Hendrikstraat/Oranjekade aangekocht ten behoeve van de nieuw te bouwen kerk. Deze kerk, ontworpen door de architect A. van der Steur, kwam het volgende jaar gereed.

Beheer
Identificatiecode van de instelling
Noord-Hollands Archief
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/ee3d470e-4443-4d8c-bd39-38004c5d956e