Het Muiderslot werd in 1875 voor publiek opengesteld. Onder leiding van de slotbewaker, L.D. Taunay, werd begonnen met het opzetten van een museale collectie. Het Muiderslot werd in 1878 onder het beheer van het Ministerie van Binnenlandse Zaken geplaatst. Hiermee was het Rijkmuseum Muiderslot, met een vaste jaarlijkse begroting voor de meest dringende herstelwerkzaamheden, een feit. Het beheer werd gevoerd door een slotbewaarder/-voogd. In de loop van de tijd werd het Muiderslot diverse malen gerestaureerd. Grote restauraties vonden plaats in de jaren 1895-1909 en 1956-1972. Het Muiderslot ressorteerde vanaf 1918 onder het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. In 1948 werd het beheer van het Muiderslot overgedragen aan de directie van het Rijksmuseum, in de persoon van A.W.C.L. Koot. Na de overdracht van de vestingwerken rond het Muiderslot aan het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen in 1955 werden de vesting en de tuinen hersteld. Vanaf 1982 werden de tuinen in meer historische verantwoorde stijl aangelegd, zo werd in 1984 de kruidhof gerestaureerd. Na het vertrek van Koot in 1972 werd het slotbeheer formeel ondergebracht bij de Rijksdienst Kastelenbeheer in Den Haag. De Rijksslotvoogd was tevens slotvoogd van het Muiderslot. Onder Kastelenbeheer werd een passief museumbeleid gevoerd dat zich vooral richtte op het consolideren en beschrijven van het eigen museumbezit en op de publieksontsluiting van de collecties. Per 1 juli 1995 werd de Rijksdienst Kastelenbeheer opgeheven. Uit de boedel werd onder andere het Muiderslot verzelfstandigd. Het gebouw en de terreinen bleven eigendom van de dienst Domeinen en worden nog altijd onderhouden door de Rijksgebouwendienst. Het rijksmuseum was al per 1 januari 1995 een zelfstandige organisatie geworden, de Stichting Rijksmuseum Muiderslot, onder leiding van niet langer een slotvoogd, maar een directeur. De collectie is middels een beheersovereenkomst in permanente bruikleen afgestaan.