Overzicht relaties

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Identiteit
Parallelle namen
Lumara
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1949-05-01
Einddatum
1992
Geschiedenis

In het najaar van 1945 werden zowel de Legerraad als de Admiraliteitsraad opgericht. Een Luchtmachtraad kwam er nog niet, de luchtstrijdkrachten vielen namelijk onder de Koninklijke Landmacht, aangelegenheden betreffende de luchtmacht werden behandeld in de Legerraad.

In 1946 werd een Staatscommissie ingesteld die tot taak kreeg zich te beraden over de vorming van een Staatsluchtmacht, een samenvoeging van de vliegdiensten van de Koninklijke Landmacht, het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en de Marine Luchtvaartdienst. De Staatsluchtmacht is er nooit gekomen, maar een duidelijke voorbode voor de vorming van een zelfstandige Koninklijke Luchtmacht was dit wél.

Per 1 maart 1947 werd de functie van Chef Luchtmachtstaf ingesteld, de eerste echte stap in de vorming van het zelfstandige krijgsmachtonderdeel Koninklijke Luchtmacht. De volgende stap was in het voorjaar van 1949 de instelling van de Luchtmachtraad.

Functies en activiteiten

Bij de instelling kreeg de Lumara de taak de samenwerking in de hogere leiding van de Legerluchtmacht te verzekeren en de leden dienden de politieke leiding te adviseren over de te volgen koers.

Constituerend overleg- en beleidsorgaan ten behoeve van de lange termijnplanning van ontwikkelingen m.b.t. de luchtmacht.

Structuur

Bij de instelling werden tot lid benoemd: de Minister van Oorlog (voorzitter), de Staatssecretaris van Oorlog, de Secretaris-Generaal van Oorlog, de Inspecteur-Generaal van de Koninklijke Landmacht, de Chef van de Luchtmachtstaf, de Plaatsvervangend Chef van de Luchtmachtstaf, de Kwartiermeester-Generaal, de Adjudant-Generaal, de Directeur Administratieve Diensten en de Chef Kabinet van de Minister van Oorlog. De functie van Plaatsvervangend Chef van de Luchtmachtstaf was bij de oprichting van de Lumara nog niet ingevuld, het enige luchtmachtaandeel in de Raad was dus de Chef van de Luchtmachtstaf.

In 1972 werden de plannen gepresenteerd voor een omvorming van de Defensie-topstructuur naar een Matrixorganisatie. Waren de krijgsmachtdeelraden tot dan binnen de verticale structuur relatief zelfstandig geweest, thans werd een constructie gekozen, waarin de Admiraliteitsraad, de Legerraad en de Luchtmachtraad, evenals het Comité Verenigde Chefs van Staven, de Personeelsraad, de Materieelraad en de Financiële Raad zouden worden omgevormd tot onderraden van de Defensieraad, waar tenslotte alle lijnen bij elkaar zouden moeten komen. De matrixorganisatie werd op 1 december 1976 van kracht.

Tot 1976 nam(en) de minister en/of de staatssecretarissen in de krijgsmachtdeelraden de belangrijke beleidsbeslissingen. Dit betekende dat hij beslissingen over het marinebeleid in de Admiraliteitsraad nam, beslissingen over landmachtbeleid in de Legerraad en beslissingen over luchtmachtbeleid in de Luchtmachtraad. Coördinatie van het beleid, bijvoorbeeld in de Defensieraad, was hierdoor nog moeilijk te verwezenlijken. Dit werd nog extra bemoeilijkt doordat de financiële middelen via een vaste sleutel over de drie krijgsmachtdelen werden verdeeld, hetgeen betekende dat de minister geen invloed meer kon uitoefenen op de verdeling van het defensiebudget over de krijgsmachtdelen, nadat dit door de Staten-Generaal was vastgesteld.

Sinds 1976 heeft de minister geen zitting meer in de krijgsmachtdeelraden, die daardoor ambtelijke toporganen van de krijgsmachtdelen zijn geworden. Van 1976 tot 1992 hebben de krijgsmachtdeelraden besluiten genomen op grond van collegiale besluitvorming. Zoals gezegd hebben sinds 1992 de bevelhebbers de leiding over de krijgsmachtdelen en worden zij door de krijgsmachtdeelraden geadviseerd over de hoofdlijnen van het beleid. Later neemt de commandant der strijdkrachten(CDS) die positie van de bevelhebbers over. De CDS krijgt als taak op te treden militair adviseur van de Minister van Defensie. Hij stuurt voortaan, met inachtneming van de aanwijzingen van de Minister van Defensie alle militaire operaties aan.

Relaties
Bovenliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Ministerie van Oorlog 1949-06-15 tot 1959-05-18
Ministerie van Defensie 1959-05-19
Algemene leiding (Defensie) 1988 tot 1992
Onderliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Koninklijke Luchtmacht (Defensie) 1975 tot 1976
Luchtmachtstaf (Oorlog, Defensie) 1966 tot 1976
Directoraat materieel luchtmacht (Oorlog, Defensie) 1966 tot 1976
Inspectie Geneeskundige Dienst Klu (Defensie) 1976
Luchtmachtvoorlichtingsdienst (Defensie) 1976
Personeel Koninklijke Luchtmacht (Defensie) 1966 tot 1976
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Doc-Direkt
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/08352be3-39a6-44ae-825e-943da04c96a9
Bronnen

Staatsalmanak 1966, 1976

Janssen, J.A.M.M.: 50 jaar Luchtmachtraad (LUMARA) 15 juni 1949 - 15 juni 1999. 's-Gravenhage 1999