In 1917 ging de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) samenwerken met de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS) en werd de belangenmaatschap Nederlandse Spoorwegen opgericht. Dit mondde uit in een fusie en de oprichting van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen op 2 augustus 1937. De overheid was aandeelhouder en de NS een semioverheidsbedrijf. Na 1938 is de overheid de enige aandeelhouder.In 1995 werd NS verzelfstandigd; intrekking van subsidies en vormen van overheidsinvloed op de NS bedrijfsvoering. NS werd tegelijkertijd gesplitst in een taaksector en een marktsector. In de taaksector werden die onderdelen ondergebracht die gezien werden als overheidstaak (namelijk de infrastructuur), hier zou later ProRail uit voortkomen. In de marktsector werden de onderdelen ondergebracht die op bedrijfseconomische basis moesten opereren, deze bedrijfsonderdelen zouden bij NS blijven. De aandelen worden sinds 1 januari 2005 beheerd door het ministerie van Financiën (voordien door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat).