Bij haar oprichting kreeg de staatscommissie als taak te adviseren over de invoering en wijziging van waterstaatswetgeving, meestal in de vorm van in te dienen wetsontwerpen. In de periode 1904-1948 lagen de werkzaamheden van de staatscommissie nagenoeg stil, daarna kwamen de wetsontwerpen meestal van de afdeling Waterstaatsrecht van Rijkswaterstaat. De commissie behandelde dan de voorontwerpen. De Raad voor de Waterstaat, waarvan de staatscommissie in de periode 1952-1992 deel uitmaakte, had als centrale adviesinstantie de opdracht de minister te adviseren ten aanzien van het oppertoezicht over de waterstaat.