Elke provincie heeft een eigen afdeling. De Provinciale Afdelingen behartigen de belangen van de gemeenten in de betreffende provincie. Zij onderhandelen hiertoe met het provinciebestuur. Daarnaast informeren zij gemeenten over vraagstukken die in de provincie spelen.

Elke Provinciale Afdeling van de VNG heeft een eigen bestuur. Deze afdelingsbesturen dragen kandidaten voor het algemeen bestuur van de VNG voor en adviseren over de benoemingen in VNG-commissies.

Alle Provinciale Afdelingen hebben bestuursvergaderingen (ongeveer 10x per jaar) en algemene ledenvergaderingen (1 of 2 x per jaar). Elke Afdeling heeft een eigen secretariaat. Er zijn twaalf Provinciale Afdelingen.