Uit de toelichting op het initiële instellingsbesluit: De gaswinning in Groningen leidt tot aardbevingen. In het Burgerlijk Wetboek is geregeld dat de exploitant van een mijnbouwwerk schade door aardbevingen als gevolg van de mijnbouwactiviteiten moet vergoeden. Voor de schademeldingen als gevolg van de gaswinning in Groningen, heeft de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) de schadeafhandelingsprocedure op afstand geplaatst bij het Centrum Veilig Wonen (CVW). Met klachten over individuele schadeafhandelingen kunnen benadeelden terecht bij de Onafhankelijke Raadsman. De Onafhankelijke Raadsman bekijkt in opdracht van de minister individuele klachten en probeert waar mogelijk te bemiddelen.

Er zijn gevallen waarin een benadeelde om medische of financiële redenen extra hulp nodig heeft. In die gevallen kan een burgemeester of de Onafhankelijke Raadsman een zaak voordragen aan de Commissie bijzondere situaties. Ook de Nationaal Coördinator Groningen kan, na consultatie van de betrokken burgemeester, zaken voorleggen aan de commissie.

De commissie beoordeelt of de zaak in aanmerking komt voor behandeling. De commissie geeft na behandeling van de zaak een advies aan de benadeelde en NAM over de hulp die zij nodig acht, zodat de indiener op eigen kracht verder kan. De Onafhankelijke Raadsman kan de commissie daarbij adviseren. NAM heeft aangegeven het advies van de commissie in beginsel op te volgen.