Als gevolg van zwaardere aardbevingen, samenhangend met de gaswinning in de provincie Groningen, is er sprake van meer schade met betrekking tot gebouwen en een sterk toenemend aantal schademeldingen. Die schadeclaims worden ingediend bij de operator van het Groningen-gasveld, de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). Schadeclaims die bij de NAM in behandeling zijn, dienden de wettelijk vastgestelde procedure te volgen (§6.2, Mijnbouwwet). De afhandeling van de schademeldingen liet te wensen over, reden om te kijken hoe de schadeafhandelingsprocedure kon worden. Het betrof een breed scala van klachten over het verloop van de procedure vanaf de melding van schade bij de NAM tot de uiteindelijke afhandeling van de schade door de NAM.

Mede daarom heeft de Tweede Kamer in de motie Vos/Van Tongeren (Kamerstuk 33 529, nr. 4) verzocht een onafhankelijke ombudsfunctie te creëren waar bewoners terecht kunnen met vragen en zorgen over de gaswinning en daardoor ontstane schade. Voor de afhandeling van individuele klachten over lopende schade-afhandelingsprocedures werd daarop een centraal punt (Ombudsfunctie) ingericht. Dit centrale meldpunt werd aangestuurd door de Onafhankelijke Raadsman.

Omdat de NAM een private partij is, was een dergelijk onafhankelijk klachtenloket nodig en gepast. De schadeafhandeling is in handen van de overheid gekomen. Na wijziging van de Tijdelijke wet Groningen geldt dat ook wettelijk geregeld wordt dat de versterkingsoperatie definitief in handen van de overheid komt. Daarmee is de overheid primair aan zet om vragen, signalen en klachten van burgers op te pakken. Hierin speelt de Nationale ombudsman (hierna: ombudsman) een belangrijke rol; hij staat burgers bij als het misgaat tussen burger en overheid.

De Minister van Economische Zaken heeft in 2020-2021 met de Raadsman en de ombudsman gezamenlijk besproken hoe de taken en functionaliteit van de Raadsman passen in het publieke bestel. Afgesproken werd om een overgang van taken en verantwoordelijkheden van de Raadsman naar de ombudsman te laten plaatsvinden. Daarbij stond centraal dat bewoners bij de ombudsman terecht kunnen met al hun vragen, signalen en klachten. Afgesproken werd dat de Raadsman tot 31 december 2021 actief zou blijven en dat zijn rol daarna stopt.