Overzicht relaties

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Identiteit
Andere namen
GSIII
G.S.III
Inlichtingendienst
Kondschapsdienst
GS 3
Generale Staf, sectie III
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1914-06-25
Einddatum
1940
Geschiedenis

In juni 1912 werd bij de Generale Staf een militaire inlichtingendienst ingericht, in 1913 genaamd "Studiedienst Vreemde Legers". De werkzaamheden behoorden tot het reguliere takenpakket van officieren van de Generale Staf. In 1914 werd de dienst een aparte afdeling met eigen personeel, GS III.

Functies en activiteiten

De taak van GSIII was tot november de vergaring van militaire inlichtingen over vreemde legers. Als gevolg van de revolutionaire woelingen door heel Europa en de oproep van P.J. Troelstra tot revolutie werd de taak van GSIII uitgebreid, GSIII kreeg ook een binnenlandse inlichtingentaak. Die binnenlandtaak werd in oktober 1919 overgenomen door de civiele Centrale Inlichtingendienst die ressorteerde onder de Minister van Binnenlandse Zaken.

GSIII bestond uiteindelijk uit vier onderdelen:

GSIIIA (buitenland)

GSIIIB (binnenland)

GSIIIC (code)

GSIIID (pers en voorlichting).

GSIIIA voerde de inlichtingentaak met betrekking tot buitenlandse legers uit. GSIIIA kreeg in 1939 een studiebureau dat de informatie die binnenkwam in dagelijkse en wekelijkse overzichten verwerkte maar niet evalueerde.

GSIIIB vormde in wezen de dekmantel voor de civiele Centrale Inlichtingendienst

GSIIIC (ook wel Code Bureau Nederland genoemd) was het onderdeel van GSIII dat belast was met codeer- en decodeerdiensten en de censuur.

GSIIID werd in 1939 belast met de censuur op pers, radio, film, toneel maar níet op de communicatiemiddelen telegraaf, telefoon en post, die censuur bleef bij GSIIIC.

Structuur

In november 1918 werd GSIII in twee secties verdeeld: GSIIIA (buitenland) en GSIIIB (binnenland). Per 1 mei 1919 werd de sectie GSIV (censuur) opgeheven en toegevoegd aan GSIII als GSIIIC (code). Per mei 1919 bestond GSIII dus uit drie delen:

GSIIIA (buitenland)

GSIIIB (binnenland)

GSIIIC (code)

In 1939 werd nog GSIIID (pers en voorlichting) toegevoegd.

 

Relaties
Bovenliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
2e Afdeling Generale Staf (Oorlog) 1914 tot 1928
2e Afdeling B Generale Staf (Defensie) 1928 tot 1940
Voorgangers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Generale Staf, afdeling 4 1919-05-01 GSIV is als GSIIIC opgenomen in GSIII
Archieven
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Doc-Direkt
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/dd0631b0-dc49-4c21-9ba6-1aecd7261f2b
Bronnen

Kluiters, F.A.C. - De Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. 's-Gravenhage, 1993

Engelen, D. - De Militaire Inlichtingen Dienst 1914-2000. 's-Gravenhage, 2000