Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is het nationale instituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte. Het PBL draagt bij aan de kwaliteit van de politiek-bestuurlijke afweging door het verrichten van verkenningen, analyses en evaluaties waarbij een integrale benadering vooropstaat. Het PBL is voor alles beleidsgericht. Het verricht zijn onderzoek gevraagd en ongevraagd, onafhankelijk en wetenschappelijk gefundeerd.
De kerntaken van het PBL zijn:
- het in beeld brengen van de actuele kwaliteit van milieu, natuur en ruimte en het evalueren van het gevoerde beleid;
- het verkennen van de toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de kwaliteit van milieu, natuur en ruimte, en het ex-ante evalueren van mogelijke beleidsopties;
- het signaleren en agenderen van maatschappelijke vraagstukken die van belang zijn voor milieu, natuur en ruimte;
- het identificeren van mogelijke strategische opties voor het bereiken van overheidsdoelen op het gebied van milieu en natuur en ruimte.
Cruciaal is de wetenschappelijke kwaliteit van het PBL-werk. Deze wordt bewaakt met PBL beleid voor kwaliteitsborging. Het Begeleidingscollege PBL heeft een essentiële rol als onafhankelijke toezichthouder op zowel de wetenschappelijke kwaliteit als de maatschappelijke relevantie van het PBL-werk. De leden van het Begeleidingscollege zijn afkomstig uit het openbaar bestuur, de wetenschap en het bedrijfsleven, en worden steeds benoemd voor een periode van 4 jaar, met de mogelijkheid van verlenging.
Het PBL wil met kennis en onderzoek een bijdrage leveren die de beleidsvorming rond de grote, complexe opgaven voor de leefomgeving verder kan helpen. Het richt zich daarbij zowel op het Nederlandse beleid als op de Nederlandse inbreng voor het beleid van internationale organisaties zoals de EU en de VN. Daarbij besteedt het PBL ook ruim aandacht aan de sociale, institutionele en gedragscomponenten, naast ‘technische’ kennis.
Het PBL verricht zijn analyses, evaluaties en verkenningen primair als input om de kwaliteit van de besluitvorming van kabinet en parlement te bevorderen. Daarnaast richt het onderzoek zich ook op andere overheden, internationale organisaties en maatschappelijke organisaties.