De doelstelling van de Raad voor de Scheepvaart is het onderzoeken van de oorzaak van scheepsrampen overkomen aan schepen varend onder de Nederlandse vlag waar ook ter wereld, of aan schepen varend onder buitenlandse vlag in Nederlandse wateren, teneinde lering te trekken voor de toekomst. De Schepenwet (SW) definieert wat als een scheepsramp moet worden beschouwd. Het resultaat van het onderzoek wordt weergegeven in een schriftelijke uitspraak van de Raad, waarin vaak leringen en aanbevelingen zijn opgenomen.Bij het onderzoek wordt ook gekeken of de ramp (mede) is te wijten aan de schuld van in de SW genoemde Nederlandse scheepsofficieren. Toetssteen hierbij is of de ongeschreven norm van ‘goede zeemanschap' is overschreden. Is dit het geval, dan kan een tuchtrechtelijke maatregel jegens een scheepsofficier (‘betrokkene') worden uitgesproken, welke ook in de schriftelijke uitspraak van de Raad wordt opgenomen.