De 6e Afdeling Nijverheid en Telegrafie werd opgericht in januari 1854. De voorgaande afdeling Nijverheid was al vanaf maart 1852 verantwoordelijk voor de uitvoering van de dienst van de Rijkstelegraaf. De nijverheid bekommerde zich toen al over het financiële beheer onder leiding van een referendaris. Vanaf 1 januari 1854 kwam door ook de technische uitvoering bij. Daarnaast regelde de Telegraafwet van 1850 de deelname van het Rijk in de aanleg en exploitatie van telegraaflijnen.[1]

De afdeling bleef toezicht houden over het technische gedeelte van de nijverheid, zoals stoomtoestellen en nieuwe bedrijven die gevaar, schade of hinder konden veroorzaken. Voor het gebruik van stoomtoestellen was toestemming vereist van de betrokken minister, die zijn besluit baseerde op het rapport van deskundigen. Vanaf 1855 hielp de Dienst voor het Stoomwezen met de besluitvorming van de minister over stoomtoestellen. Verder had de nijverheid taken omtrent de verlening van octrooien op uitvindingen van voorwerpen van nijverheid en kunst. Hiervoor werden octrooien verleend door de afdeling onderwijs. Het octrooirecht was in 1817 wettelijk geregeld. Daarin werd bepaald dat de verlening door de Koning zou worden verleend.[2]