Overzicht relaties

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1893
Einddatum
1901
Geschiedenis

De Afdeling Arbeid en Fabriekswezen werd opgericht in 1893. Het stoomwezen en de hinderwetszaken waren afkomstig van de Afdeling Handel en Nijverheid (1878-1906) die ook onder het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid (WHN) ressorteerde. Deze maatregelen waren primair bedoeld om de openbare veiligheid te handhaven en niet zozeer de arbeiders binnen de fabrieken te beschermen.[1]

            In 1892 werd bepaald dat de sociale of arbeidswetgeving begin 1893 van het Ministerie van Justitie zou worden overgebracht naar het Ministere van Waterstaat, Handel en Nijverheid (WHN). De Afdeling Arbeid en Fabriekswezen kreeg op deze manier zowel een taakonderdeel van de ‘technische nijverheid’ als taken vanuit de sociale kant om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. In de jaren daarna werd de sociale wetgeving voortvarend aangepakt: in 1895 kwam de Veiligheidswet tot stand, in 1897 gevolgd door de Wet op de Kamers van Arbeid en in 1901 door de Ongevallenwet. In dat laatste jaar verhuisde de afdeling naar Binnenlandse Zaken onder gelijktijdige naamsverandering in Arbeid, omdat het fabriekswezen werd verplaatst naar de Afdeling Handel en Nijverheid van WHN (waar het voor 1893 ook ressorteerde).[2]

Functies en activiteiten

De Afdeling Arbeid en Fabriekswezen had taken omtrent:

- uitvoering van wetten omtrent toezicht houden bij het oprichten van inrichtingen die gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken;

- toezicht op het gebruik van stoomtoestellen;

- tegengaan van overmatige en gevaarlijke arbeid van jongeren en vrouwen;

- maatregelen tot beveiligen van personen die in fabrieken of werkplaatsen arbeid verrichten tegen ziekte of ongevallen;

- statistiek van de philantropische spaar-en leenbanken;

- de zaken betreffende het stoomwezen, de Hinderwet, de voorbereiding van

de Veiligheidswet;

- verzamelen van gegevens en ontwerpen van bepalingen omtrent loon en arbeidsduur in de bestekken voor Rijkswerken;

- bepalingen omtrent de verzekering van werklieden tegen ongevallen bij de uitvoering van werken onder beheer van het departement;

- maatregelen in het belang van arbeiders (verzekering tegen ongevallen; ouderdoms- en invaliditeitsverzekering).[3]

Relaties
Bovenliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid 1893 tot 1901
Voorgangers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Afdeling Handel en Nijverheid (WHN) 1893 Het stoomwezen en de hinderwetszaken zijn opgegaan in de Afdeling Arbeid en Fabriekswezen.
Opvolgers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Afdeling Arbeid (BiZa) 1901
Afdeling Handel en Nijverheid (WHN) 1901 Taken omtrent het fabriekswezen zijn opgegaan in de Afdeling Handel en Nijverheid.
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Nationaal Archief
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/8e1ba2c8-ce05-4da1-9b51-4e74bbab8f35
Bronnen

[1] F.J.M. Otten, Gids voor de archieven van de ministeries en de Hoge Colleges van Staat 1813-1940 (Den Haag 2004) 431.

[2] Ibidem, 427.

[3] Staatsalmanakken 1895 en 1899.