Overzicht relaties

Commissariaat voor Indische Zaken (CIZ)

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1927
Einddatum
1940
Geschiedenis

In de nieuwe wet op de Staatsinrichting van Nederlands-Indië van 1925 was een grotere autonomie voorzien voor de Indische regering. Deze staatsregeling bevatte echter geen voorschriften, die vooruitliepen op de oprichting van een eigen orgaan van de Nederlands-Indische regering voor de behandeling van bestuursaangelegenheden in Nederland. Op 16 mei 1927 werd het Commissari­aat voor Indische Zaken (CIZ) opgericht, dat alle departementstaken inzake uitzending naar Indië van mensen en materieel moest overnemen. De chef ervan bleef echter ondergeschikt aan de minister van Koloniën: er was dus geen sprake van een agentschap in patria van de Indische regering, die overigens wel meer moest bijdragen in de kosten.[1]

     Het commissariaat kwam onder leiding te staan van de Gecommitteerde voor Indische Zaken. Formeel ressorteerde het CIZ onder de directe bevelen van de minister. Het CIZ kreeg als agentschap van het Nederlands-Indisch gouvernement in Nederland tot taak alle bestuurlijke aangelegenheden van de Indische dienst hier te lande te behandelen. Om redenen van efficiency werden hierbij ook soortgelijke taken van de Surinaamse en Antilliaanse dienst gevoegd. Alle comptabele handelingen bleven echter voorbehouden aan de Derde Afdeling van het ministerie, die hiermee het beheer over de kas hield.[2]                  

      De oprichting van het CIZ had voor de organisatie van het Ministerie van Koloniën grote gevolgen. De 8e, 9e en 12e afdeling gingen over naar het CIZ, waar ze de afdelingen C, B en D gingen vormen. De (3e) afdeling Comptabiliteit werd niet gesplitst; wel ging in 1935 een deel van de taak over naar de Directie Indische Pensioenfondsen, die onder het CIZ viel. Het Commissariaat voor Indische Zaken (CIZ) bestond dus uit een groot aantal afdelingen. Zo kende het een aparte afdeling (A) Algemene zaken en Kabinet. Het Technisch Bureau en het Koloniaal Etablissement waren nu als afdelingen E en F in het CIZ geïncorporeerd. Afdeling G, Oorlogsma­terieel, groeide sterk in de jaren-1930.[3]

Functies en activiteiten

Het Commissari­aat voor Indische Zaken had taken omtrent de in Nederland te behartigen bestuursaangelegenheden van Nederlands-Indië.[4] De precieze taken zijn verdeeld over de afdelingen A t/m G en de bureaus. 

 

 

Structuur

Naast de Afdelingen A t/m G fungeerde onder het CIZ ook diverse bureaus. De bureaus brachten hun adviezen en verslagen uit aan de afdelingen, die voor de afdoening zorg droegen.

1. Bureau voor toezicht op Studerenden

- Bureau van de raadsman belast met het toezicht op studenten uit Nederlands-

Indië

2. Inlichtingenbureau voor de Indische Dienst (1927-1931)

- Inlichtingen i.v.m. de personeelsvoorziening van Indië; voorlichting aan het

publiek

3. Bureau voor het Veiligheidstoezicht

- Keuring van stoomketels; uitvoering wettelijke regelingen inzake het

Veiligheidstoezicht

4. Geneeskundige Raad van het Departement van Koloniën

- Geneeskundige onderzoek van in Nederland verblijvend of uit te zenden

Personeel

5. Bureau voor de Weeskamerdienst

- Vertegenwoordiging van de Indische Weeskamers

6. Bureau voor de Belastingdienst (1933)

- Vertegenwoordiging van de Indische belastingdienst.[5]

Relaties
Bovenliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Ministerie van Koloniën 1927 tot 1940
Onderliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Afdeling A (CIZ) 1927 tot 1940
Afdeling B (CIZ) 1927 tot 1940
Afdeling C (CIZ) 1927 tot 1940
Afdeling D (CIZ) 1927 tot 1935
Afdeling D (CIZ) 1935 tot 1937
Afdeling E (CIZ) 1927 tot 1940
Afdeling F (CIZ) 1927 tot 1940
Afdeling G (CIZ) 1927 tot 1940
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Nationaal Archief
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/97047c4f-a5ee-4d5d-ba72-2ca05b67e662
Bronnen

[1] Centrale Archief Selectiedienst, ‘Beschrijving van het archief. Archiefvorming. Geschiedenis van de archiefvormer’, Inventaris van het archief van het Commissariaat voor Indische Zaken, (1880) 1927-1949 (1950) 2.10.49 (Nationaal Archief 2002).

[2] Idem.

[3] F.J.M. Otten, Gids voor de archieven van de ministeries en de Hoge Colleges van Staat 1813-1940 (Den Haag 2004) 355-356.

[4] Staatsalmanak 1928.

[5] Centrale Archief Selectiedienst, ‘Beschrijving van het archief. Archiefvorming. Geschiedenis van de archiefvormer’, Inventaris van het archief van het Commissariaat voor Indische Zaken, (1880) 1927-1949 (1950) 2.10.49 (Nationaal Archief 2002).