In 1918 werd de Directie van Economische Zaken (DEZ) opgericht. DEZ was de opvolger van onderafdeling B van de 2e Afdeling Consulaire- en Handelszaken (1876-1918). Kort daarna werd onderafdeling A van de 2e afdeling ook toegevoegd bij de nieuwe directie. De directie kwam onder leiding van de energie­ke directeur A.M. Snouck Hurgronje. Tegelijk met de instelling van DEZ werd ook een Raad van Bijstand (1918-1930) in het leven geroepen. De Raad bestond uit prominente figuren uit de wereld van handel, industrie en scheepvaart en werd ondersteund door een secretariaat met ambtenaren van Buitenlandse Zaken. DEZ en Raad van Bijstand moesten in nauwe samenwerking vorm geven aan de buitenlandse economische politiek.[1]

In 1930 ging het bedrijfsleven steeds meer kritiek leveren over hoe Buitenlandse Zaken de handelspolitieke zaken behandelden. Al eerder was al eens overwogen DEZ en de afdeling Handel van het toenmalige ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel samen te voegen. Bij de kabinetsformatie van 1933 werd bepaald, dat de beleidsverantwoordelijkheid voor de buitenlandse economische betrekkingen zou worden geconcentreerd bij het Ministerie van Economische Zaken. Dit gold ook voor de Commissie voor de herziening van de handelsverdragen (ingesteld in 1921) en de Commissie voor de onderhandelingen over handelsverdragen (1923) die beide door Buitenlandse Zaken werden geleid. De Raad van Bijstand werd opgeheven, want die speelde al langer geen grote rol meer. Als gevolg van deze ingrepen werd de status van DEZ verlaagd. De DEZ werd in 1933 opgevolgd door de afdeling Consulaire –en Handelszaken (1934-1940).[2]

Voor de opvolging heeft de Directie nog een naamsverandering ondergaan. De directie heette voor een korte periode: Economische en Consulaire Directie (1934). Aangezien de economische taken juist waren verschoven naar het Ministerie van Economische Zaken, leidde deze benaming tot verwarring. Daarom werd uiteindelijk de naam ‘Consulaire-en Handelszaken’ gebruikt. Gezien de statusverlaging werd het organisatieonderdeel een afdeling en was het niet langer een directie.[3]