Overzicht relaties

Ministerraad

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Identiteit
Andere namen
MR
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1823
Functies en activiteiten

De Ministerraad fungeerde in de eerste decennia als adviesorgaan van de Koning over wetten, reglementen en verordeningen. Ingevolge de Grondwet van 1848 ontwikkelde de raad zich tot het leidinggevend en coördinerend orgaan van het regeringsbeleid. Na 1850 werden veel nieuwe onderwerpen ter bespreking in de raad toegevoegd, waaronder: verdragen met buitenlandse mogendheden; instructies aan gezanten over belangrijke kwesties; benoeming en ontslag van hoge staatsambtenaren. Elke minister was verplicht over zaken van algemeen regeringsbeleid overleg te plegen met de voorzitter van de ministerraad.

De ministerraad is de vergadering van alle ministers onder leiding van de minister-president. Alle ministers, ook de ministers zonder portefeuille, maken deel uit van de ministerraad en hebben daarin stemrecht. Staatssecretarissen hebben alleen toegang wanneer zij zijn uitgenodigd. In de ministerraad wordt overlegd over het algemeen regeringsbeleid. De leden dragen hiervoor een collectieve verantwoordelijkheid.

Mandaten/Gezagsbronnen

Grondwet artikel 45 (sinds 1983):

1 De ministers vormen te zamen de ministerraad.

2 De minister-president is voorzitter van de ministerraad.

3 De ministerraad beraadslaagt en besluit over het algemeen regeringsbeleid en bevordert de eenheid van dat beleid.

Structuur

Sinds 1983 heeft de ministerraad een plaats in de Grondwet. Heel artikel 45 is aan deze vergadering van ministers gewijd. De werkwijze van de ministerraad is verder geregeld in het Reglement van Orde voor de Ministerraad. In artikel 4 van dit Reglement wordt ook opgesomd waarover de ministerraad beraadslaagt en besluit, zoals wetsvoorstellen, algemene maatregelen van bestuur, verdragen en benoemingen van hoge ambtenaren.

De voorzitter van de ministerraad is de minister-president; de vicepremier(s) is/zijn ondervoorzitter.

De ministerraad kent naast de onderraden commissies voor de Europese Unie (MCEU), Vernieuwing Publieke Belangen (MCVPB), Omgevingswetgeving (MCO), Decentralisaties (MCD) en Vervanging F16 (MC VF16). Voorts is er een Vierhoek voor algemeen financiële en sociaal-economische politiek, grote hervormingen, fiscaliteit, inkomenspolitiek en financiële markten. Deze bestaat uit de minister-president, viceminister-president (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), minister van Financiën en minister van Economische Zaken.

De raad benoemt op voorstel van de minister-president de secretaris en de plaatsvervangend secretaris. De minister-president benoemt een of meer adjunct-secretarissen. De secretaris zorgt zo spoedig mogelijk na een vergadering voor het ontwerpen van een besluitenlijst, waarin de conclusies van de raad worden opgenomen. Een exemplaar van die lijst wordt vanwege de minister-president onverwijld toegezonden aan de ministers en de staatssecretarissen. De secretaris zorgt voor het ontwerpen van de notulen. Zij worden zo spoedig mogelijk door de raad vastgesteld. Een exemplaar van de notulen wordt de Koning ter kennisneming aangeboden.

Relaties
Onderliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Raad voor Economische Zaken, Infrastructuur en Milieu (Ministerraad) 2012
Raad voor Werk, Inkomen, Zorg en Onderwijs (Ministerraad) 2012
Raad Bestuur en Justitie (Ministerraad) 2012
Raad voor de Koninkrijksrelaties (Ministerraad) 2012
Raad voor Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Ministerraad) 2012
Raad voor Veiligheid en Rechtsorde (Ministerraad) 2003 tot 2012
Raad voor Nationale Veiligheid (Ministerraad) 2004 tot 2012
Raad voor Sociale Samenhang (Ministerraad) 2002 tot 2012
Ministeriële Commissie Europese Unie (Ministerraad) 2012
Raad voor Internationale en Europese Zaken (Ministerraad) 1996 tot 2012
Ministeriële Commissie Vernieuwing Publieke Belangen (Ministerraad) 2012
Ministeriële Commissie Decentralisaties (Ministerraad) 2012
Ministeriële Commissie Vervanging F16 (Ministerraad) 2012
Vierhoek (Ministerraad) 1975
Ministeriële Kerngroep Speciale Operaties (Ministerraad) 2000
Raad voor Economie, Kennis en Innovatie (Ministerraad) 2002 tot 2012
Raad voor Duurzame Leefomgeving (Ministerraad) 2005 tot 2012
Raad voor Bestuur, Overheid en Publieke Dienstverlening (Ministerraad) 2003 tot 2012
Raad voor Zorg, Welzijn en Onderwijs (Ministerraad) 2002 tot 2007
Ministeriële Begeleidingsgroep Waarden en Normen (Ministerraad) 2003 tot 2006
Ministeriële Regiegroep Bestuurlijke Vernieuwing (Ministerraad) 2003 tot 2007
Ministeriële Regiegroep Herziening Zorgstelsel (Ministerraad) 2003 tot 2007
Raad voor de Rechtsorde en Openbaar Bestuur (Ministerraad) 2002 tot 2003
Raad voor de Veiligheid (Ministerraad) 2002 tot 2003
Raad voor Integratie en Grotestedenbeleid (Ministerraad) 2002 tot 2003
Raad voor Coördinatie Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (Ministerraad) 2002 tot 2004
Raad voor de Rijksdienst en Arbeidsvoorwaarden Collectieve Sector (Ministerraad) 2002 tot 2003
Raad voor Economische Aangelegenheden (Ministerraad) 1975 tot 2002
Raad voor Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (Ministerraad) 1975 tot 2005
Raad voor het Sociaal en Cultureel Beleid (Ministerraad) 1989 tot 2002
Raad voor het Grote Stedenbeleid (Ministerraad) 1998 tot 2002
Ministeriële Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Ministerraad) 1976 tot 2002
Ministeriële Commissie Heroverweging (Ministerraad) 1983 tot 2001
Ministeriële Commissie Bestrijding Fraude en Financieel-Economische Criminaliteit (Ministerraad) 1992 tot 2002
Ministeriële Commissie voor Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit (Ministerraad) 1995 tot 2002
Raad voor Justitie, Bestuur en Veiligheid (Ministerraad) 1998 tot 2002
Ministeriële Commissie Noordzee Aangelegenheden (Ministerraad) 1977 tot 1996
Raad voor Europese Zaken (Ministerraad) 1975 tot 1995
Raad voor de Ontwikkelingssamenwerking (Ministerraad) 1986 tot 1995
Ministeriële Commissie Staatskundige Vernieuwing (Ministerraad) 1994 tot 1995
Raad voor de Rijksdienst (Ministerraad) 1975 tot 1994
Ministeriële Commissie Efficiency Verbetering (Ministerraad) 1990 tot 1994
Ministeriële Commissie Emancipatiebeleid (Ministerraad) 1986 tot 1989
Welzijnsraad (Ministerraad) 1975 tot 1998
Ministeriële Commissie Informatiebeleid (Ministerraad) 1983 tot 1988
Ministeriële Commissie voor het Regionaal Beleid (Ministerraad) 1978 tot 1988
Ministeriële Commissie Volwasseneneducatie, waaronder beroepseducatie voor volwassenen (Ministerraad) 1986 tot 1988
Raad voor Wetenschaps-, Technologie- en Informatiebeleid (Ministerraad) 1979 tot 2007
Ministeriële Commissie Sociale Vernieuwing (Ministerraad) 1989 tot 1990
Decoratiecommissie (Ministerraad) 1975 tot 1995
Algemene Verdedigingsraad (Ministerraad) 1945 tot 1996
Raad voor de Rijksdienst en Inkomensaangelegenheden (Ministerraad) 1994 tot 2002
Raad voor de Rijksdienst en Inkomensaangelegenheden (Ministerraad) 1976 tot 1994
Associatieve relaties
Naam Periode Beschrijving
Voorlichtingsraad (AZ) 1947 De VoRa kan via de Ministerraad de ministers adviseren over het communicatiebeleid van de Rijksoverheid
Ministerie van Algemene Zaken (MinAZ) De minister-president is voorzitter van de Ministerraad
Archieven
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Doc-Direkt
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/d933e15d-46e6-4b3d-a2fd-238f9751253a
Regels en/of afspraken

Onder "Archief" is niet alleen het archief van de Ministerraad zelf vermeld, ook zijn vermeld archieven van onderraden dan wel ontstaan uit lidmaatchap van de Ministerraad. Formeel zijn dat geen archieven van de Ministerraad, maar zij bevatten wél relevante informatie omtrent besluitvormingsprocessen in de Ministerraad.

Bronnen

Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden van 24 augustus 1815, art. 45 http://wetten.overheid.nl/BWBR0001840/2017-11-17#Hoofdstuk2_Paragraaf2_Artikel45

Reglement van orde voor de ministerraad artt. 2, 13, 14. http://wetten.overheid.nl/BWBR0006501/2011-11-05

Algemene aanwijzingen aangelegenheden ministerraad en onderraden http://wetten.overheid.nl/BWBR0005473/1992-05-01

Inventaris van de archieven van de Raad van Ministers [Ministerraad], 1823-1992 http://www.gahetna.nl/collectie/archief/pdf/NL-HaNA_2.02.05.02.ead.pdf