De Afdeling A Algemene Zaken ging vanaf 1826 de Afdeling A Centraal Beheer heten. Naast de ‘algemene’ taken kreeg de afdeling de zorg voor de geneeskunde.[1]
Het Geneeskundig Staatstoezicht was in de praktijk een vorm van gedelegeerd bestuur, dat fungeerde als de belangrijkste schakel tussen het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de volksgezondheidssector. De 'Verordeningen omtrent het Geneeskundig Onderzoek en Toevoorzigt' van 1804, bevestigd door de Wet van 12 maart 1818, voorzagen in provinciale commissies van `geneeskundig toevoorzigt'. In de praktijk werd er weinig gedaan met de informatie die door de commissies verzameld werd.[2]
Tot 1865 was de medische beroepsgroep verdeeld in academische geneeskundigen en de niet-gegradueerde heel- en vroedmeesters. Daarnaast waren er vroedvrouwen en bij het leger Officieren van Gezondheid. De heel- en vroedmeesters, vooral werkzaam op het platteland, dienden vanaf 1823 een opleiding te volgen aan klinische scholen. Zij werden geëxamineerd door de provinciale commissies, die ook tot taak hadden de praktijk van alle geneeskundigen regelmatig te visiteren. Ook de verstrekking van geneesmiddelen door apothekers stond onder toezicht van de commissies: voorschriften daarvoor waren opgesomd in de zogenaamde Pharmacopea Belgica.[3]
De bestrijding van besmettelijke ziekten was een onderdeel van de provinciale geneeskundige commissies. In 1814 werd bepaald, dat kinderen van armlastigen verplicht moesten worden gevaccineerd, vanaf 1823 werden alle kinderen zonder 'pokkenbriefje' niet meer toegelaten tot het lager onderwijs. De provinciale Geneeskundige Commissies dienden volgens hun instructie vooral waakzaam te zijn als het gevaar dreigde van besmettelijke ziekten: als bijlage van hun verslagen dienden zij dan ook een `generale staat van koepokinentingen' toe te voegen.[4]
