Identiteit
Parallelle namen
LNH
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1905-09-07
Einddatum
1922-11-17
Geschiedenis

Het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel (LNH) werd opgericht op 7 september 1905. Onder dit ministerie werd het sociaaleconomisch beleid gebundeld. De beleidsterreinen waren afkomstig van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (arbeidsomstandigheden) en vooral van het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid (de overige taken). Het ministerie telde begin 1906 vijf afdelingen: Algemene Secretarie, Comptabili­teit, Landbouw (later in 1906 opgewaardeerd tot directie), Nijverheid en Handel, Arbeid. De sterk groeiende afdeling Nijverheid en Handel werd op 1 november 1906 gesplitst in een afdeling Nijverheid en een afdeling Handel. In 1908 werd de afdeling Arbeidersverzekering opgericht, maar die ging in 1914 over naar het Ministerie van Financiën.[1]

Het Ministerie van LNH groeide vanaf de beginjaren sterk wat betreft het personeel en de uitgaven. De uitgaven werden met name beïnvloed door de oprichting of overname van buitendiensten, zoals het Bureau voor industriële eigendom, de vernieuwde Arbeidsinspectie en de Dienst der Staatsmijnen.[2]

Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog was de centrale overheid genoodzaakt tot een actiever economisch beleid. Alle crisisinstellingen die waren opgericht werden in 1917 geconcentreerd onder de Afdeling Crisiszaken. In april 1919 werd de afdeling Crisiszaken opgeheven. In snel tempo werd in de na-oorlogsjaren het crisisapparaat weer afgebouwd: van de 197 instanties die in september 1918 fungeerden, waren voorjaar 1919 de meeste al weer opgeheven.[3]

In 1918 ging de afdeling Arbeid over naar het nieuw gevormde Ministerie van Arbeid. In maart 1921 werd een nieuwe afdeling Visserijen gevormd, die de visserijtaken van de afdeling Nijverheid overnam. Ook waren in deze jaren nieuwe adviesorganen opgericht, zoals de Commissie voor de Economische Politiek (1917), de Middenstandsraad (1919) en Nijverheidsraad (1919).[4]

Politiek Den Haag bleef bezwaren koesteren tegen het te dure ministerie van LNH. Het ministerie werd gezien als het departement van de werkgevers en als tegenpool van het Ministerie van Arbeid (het departement van de werkne­mers). Eind 1922 werd besloten tot opheffing van het Ministerie van LNH en de vorming van het Ministerie van Arbeid, Handel en Nijverheid.[5]

 

Functies en activiteiten

Het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel (LNH) voerde bijna alle taken uit omtrent het sociaaleconomisch beleid. Het Ministerie had taken omtrent de arbeid (tot 1918), specifiek de arbeidersverzekering (1908-1914) de landbouw, de nijverheid (waaronder de visserijen tot 1921), de handel en de crisisdiensten van 1917-1919.

Relaties
Onderliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Afdeling Algemene Secretarie (LNH) 1905-09-11 tot 1922-11-17
Afdeling Nijverheid (LNH) 1906-11-02 tot 1922-11-17
Afdeling Handel (LNH) 1906-11-02 tot 1922-11-23
Afdeling Comptabiliteit (LNH) 1906-01-01 tot 1922
Directie van de Landbouw (LNH) 1906 tot 1922
Afdeling Arbeid (LNH) 1905-09-07 tot 1922-11-17
Afdeling Arbeidersverzekering (LNH) 1908 tot 1914
Afdeling Crisiszaken (LNH) 1917 tot 1919
Afdeling Visserijen (LNH) 1921-05-15 tot 1923-01-01
Voorgangers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid 1905
Ministerie van Binnenlandse Zaken 1906 De afdeling Arbeid is verhuisd naar het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel.
Opvolgers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw 1922-11-17 De Directie van de Landbouw en de afdeling Visserijen zijn verhuisd naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw.
Ministerie van Waterstaat 1905 Alle taken omtrent het mijnwezen, het vervoerswezen, de scheepvaart en het toezicht op het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) zijn opgegaan / afgesplitst in Ministerie van Waterstaat.
Ministerie van Arbeid, Handel en Nijverheid 1922
Ministerie van Arbeid 1918 De Afdeling Arbeid werd verplaatst naar het Ministerie van Arbeid.
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Nationaal Archief
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/f86b5731-9389-4bc4-a710-76eba6c11022
Bronnen

[1] F.J.M. Otten, Gids voor de archieven van de ministeries en de Hoge Colleges van Staat 1813-1940 (Den Haag 2004) 254.

[2] Ibidem, 254.

[3] Ibidem, 254.

[4] Ibidem, 254.

[5] Ibidem, 254-255.