Overzicht relaties

Hierarchisch bovenliggend
Voorgangers en opvolgers
Beschrijving
Bestaansperiode
Begindatum
1815
Einddatum
1940
Geschiedenis

Het Ministerie van Financiën werd vanaf 6 april 1814 geleid door minister C.C. baron Six van Oterleek. Hij werd bijgestaan door vier functionarissen met de titel Raad van Financiën. Vanaf 1814 kende het departement de volgende afdelingen: 1. Generaal Secretariaat 2. Generale Thesaurie 3. Generale Comptabiliteit 4. Comptabiliteit 's lands middelen 5. Directe belastingen 6. Indirecte belastingen en 7. Convooien en licenten. Onder de regering van Willem I fungeerden naast het departement van Financiën verschillende zelfstandige administraties, waardoor van een centraal beheer van de overheidsfinan­ciën geen sprake was.[1]

Bovendien was de centrale organisatie in de jaren 1813-1831 buitengewoon gecompliceerd en aan talrijke wijzigingen onderhevig geweest. Van het Ministerie van Financiën werden vanaf 1815 de belastingadministraties in fases afgescheiden (dat zijn de afdelingen onder de nummer 5-7). Na een aantal reorganisaties resulteerde dat in 1824 in de oprichting van het Departement van Ontvangsten. Dit orgaan werkte beleidsmatig samen met het Ministerie van Financiën in de Raad van de Ontvangsten (een collegiale bestuursvorm). In 1831 werden beide departementen samengevoegd tot één Ministerie van Financiën. Vanaf 1823 was de rol van het Ministerie van Financiën verder ingeperkt door de oprichting van het Amortisatiesyndicaat. Dit orgaan beheerde een aanzienlijk deel van de rijksinkomsten en –uitgaven. In 1841 werd het Amortisatiesyndicaat opgeheven. Pas na de opheffing van dit orgaan kon gesproken worden van een centraal beheer van de overheidsfinanciën.[2]

Functies en activiteiten

Het Ministerie van Financiën had taken omtrent staatsbegroting –en rekening, de Rijkscomptabiliteit, directe –en indirecte belastingen, de staatsschuld, het geldwezen, het financieel beheer van domeinen en de landsgebouwen.[3]

 

 

Relaties
Onderliggend niveau
Naam Periode Beschrijving
Afdeling Generaal Secretariaat (Financiën) 1815 tot 1831-09-19
Afdeling Generale Thesaurie (Financiën) 1815 tot 1831-09-19
Afdeling Generale Comptabiliteit (Financiën) 1815 tot 1819-07-31
Afdeling Comptabiliteit 's lands middelen (Financiën) 1815 tot 1818-07-26
Afdeling Directe Belastingen (Financiën) 1815 tot 1819-07-31
Afdeling Registratie en Domeinen (Financiën) 1818 tot 1819-07-31
Administratie van de Borgtochten (Financiën) 1818-08-01 tot 1823-12-31
Administratie van ’s Rijks Uitgaven (Financiën) 1819-08-01 tot 1831
1e Afdeling Generaal Secretariaat (Financiën) 1831 tot 1869
2e Afdeling Generale Thesaurie (Financiën) 1831 tot 1869
3e Afdeling Administratie van ’s Rijks Uitgaven (Financiën) 1831 tot 1869-09-30
Administratie van de Directe Belastingen, in –en uitvoerrechten en accijnzen (Financiën) 1831 tot 1878
9e Afdeling Registratie en Loterijen (Financiën) 1831 tot 1865
9e Afdeling Registratie en Domeinen (Financiën) 1865 tot 1867
8e Afdeling Registratie en Domeinen (Financiën) 1867 tot 1869
10e Afdeling Posterijen (Financiën) 1831 tot 1867
9e Afdeling Posterijen (Financiën) 1867 tot 1869
11e Afdeling Domeinen (Financiën) 1841 tot 1865
Afdeling Generaal Secretariaat (Financiën) 1869 tot 1913
Afdeling Generale Thesaurie (Financiën) 1869 tot 1881
Administratie van de Belastingen (Financiën) 1926 tot 1940
Administratie van de Registratie, de Hypotheken en het Kadaster (Financiën) 1881 tot 1924
Administratie van de Directe Belastingen, invoerrechten en accijnzen (Financiën) 1879 tot 1926
Afdeling Registratie en Domeinen (Financiën) 1869 tot 1873
Afdeling Posterijen (Financiën) 1869 tot 1878
Afdeling Telegrafie (Financiën) 1870 tot 1877
Afdeling Erediensten (Financiën) 1871 tot 1922
Afdeling Kabinet en Secretarie (Financiën) 1913 tot 1940
Administratie van de Generale Thesaurie (Financiën) 1881 tot 1940
Afdeling Pensioenen (Financiën) 1904 tot 1922
Afdeling Pensioenen en Erediensten (Financiën) 1922 tot 1933
Afdeling Gebouwen (Financiën) 1921 tot 1922
Afdeling Domeinen (Financiën) 1873 tot 1904
Afdeling Arbeidersverzekering (Financiën) 1914 tot 1916
Afdeling Kadaster (Financiën) 1926 tot 1929
Afdeling Algemene Zaken (Financiën) 1936 tot 1940
Afdeling Rijksbetalingsdienst (Financiën) 1936 tot 1940
Afdeling Begrotingszaken (Financiën) 1936 tot 1940
Afdeling Geldwezen (Financiën) 1936 tot 1940
Administratie voor de zaken van de Hervormde en andere Erediensten (Financiën) 1866 tot 1870
Administratie van de Domeinen (Financiën) 1904 tot 1926
Voorgangers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Secretariaat voor de Financiën 1815
Departement van Ontvangsten 1831 Het Departement van Ontvangsten is opgegaan in het Ministerie van Financiën.
Amortisatiesyndicaat 1841 Het domeinbeheer is opgegaan in het Ministerie van Financiën.
Opvolgers
Naam Jaar van overgang Beschrijving
Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid 1877 De taken omtrent de posterijen, telegrafie en de Rijn-, Maas- en Scheldevaart zijn opgegaan / afgesplitst in het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid.
Associatieve relaties
Naam Periode Beschrijving
Nederlandse Financierings Maatschappij voor Ontwikkelingslanden NV (BZ) 1970 De Minister van Financiën was mede-oprichter
Beheer
Identificatiecode van de instelling
Nationaal Archief
Publicatiestatus
Definitief
Niveau van detaillering
Gedeeltelijk
URL (permalink)
https://hdl.handle.net/10648/c43f68c6-df59-47fb-8654-680b1faa13eb
Bronnen

[1] F.J.M. Otten, Gids voor de archieven van de ministeries en de Hoge Colleges van Staat 1813-1940 (Den Haag 2004) 291.

[2] Ibidem, 291-292.

[3] Ibidem, 297-303.